ISO 9001:2008 và EFQM Excellence Model

EFQM Excellence Model là một khoa học quản lý toàn bộ hỗ trợ tích cực cho chiến lược tăng trưởng. Còn ISO 9001 là mức độ chất lượng tối thiểu mà bất cứ khách hàng nào có thể mong đợi.

Tiêu chuẩn ISO 9001 phiên bản 2008 đã tính đến việc cải tiến quá trình và kinh doanh cũng như là sự thoả mãn của khách hàng. Tuy nhiên, nó chưa bao giờ được thiết kế như là yếu tố thành công then chốt để giúp công ty trở thành hàng đầu trong lĩnh vực công nghiệp.

Chứng chỉ ISO 9001 là bằng chứng cho thấy những yêu cầu của khách hàng đã được tính đến. Còn EFQM Excellence Model là một phương pháp chính luận và là một định hướng cho tương lai.

ISO 9001 không tính đến các chỉ số quan trọng như kết quả kinh doanh, các vấn đề về con người và xã hội. Và EFQM Excellence Model đã được thiết kế để đáp ứng các vấn đề này. Chứng nhận ISO 9001 là một bức ảnh chụp nhanh (snapshot) để chỉ sự phù hợp của công ty tại một thời điểm, trong khi đó EFQM Excellence Model có thể được coi như một cuốn phim đem đến tầm nhìn dài hạn về những cố gắng và tiến bộ của tổ chức.

Nên áp dụng hệ thống nào trước?

Nhìn chung, các doanh nghiệp có xu hướng áp dụng ISO 9000 trước sau đó mới đến EFQM Excellence Model. Cách tốt nhất là nên áp dụng cả hai đồng thời.

Công ty có thể áp dụng EFQM Excellence Model trong khi chưa có hệ thống ISO 9000. áp dụng EFQM Excellence Model có nghĩa là cam kết một quá trình không có điểm kết và vượt qua “rào cản cam kết” (commitment barrier). Còn ISO 9000 giống như một dự án, với các biên giới được xác định rõ và hữu hạn. ISO 9000 đảm bảo chất lượng từng ngày, còn EFQM Excellence Model giúp chuẩn bị cho tương lai.

Đâu là những lợi ích chủ yếu?

Chứng nhận ISO 9000 giống như một thông lệ. Nó đem đến một cái nhìn khái quát về các yêu cầu chất lượng và giao thức để đáp ứng những yêu cầu này. Còn EFQM Excellence Model lại là một mô hình mở. Nó đòi hỏi sự sáng tạo và tự do trong áp dụng. Vì thế, đối với một phương pháp chính luận như EFQM Excellence Model thì sự sáng tạo và sự phức tạp luôn đi đôi với nhau.

EFQM Excellence Model là một khung quản lý kinh doanh có mục tiêu là sản sinh ra của cải một cách bền vững. Sức mạnh của nó nằm ở việc thiết lập hoạt động tự đánh giá, cải tiến liên tục, đo lường và giám sát mục tiêu, sự thoả mãn của cổ đông, ảnh hưởng lên xã hội mà môi trường, nói tóm lại là toàn bộ các yếu tố cần thiết để đạt được sự xuất sắc trong kinh doanh.

Điểm mạnh nhất của ISO 9000 là tập trung vào các thủ tục và các quá trình, một cơ sở hạn tầng dựa trên tài liệu thích hợp. Các thủ tục của ISO 9000 có thể được triển khai không mấy phức tạp.

ISO 9001:2008 và EFQM Excellence Model có cùng những điểm mạnh như phương pháp của Deming “Lập kế hoạch-Thực hiện-Kiểm tra-Hành động”, phản hồi của khách hàng, những yêu cầu mới có liên quan đến khách hàng và nhà cung cấp. ISO 9001:2000 yêu cầu tổ chức xác định những quá trình bên trong và coi chúng là những vấn đề kinh doanh sống còn.

Mối quan hệ gần gũi giữa ISO 9001:2008 và EFQM Excellence Model đã làm giảm bớt những vấn đề có nguy cơ xung đột tiềm tàng. Việc ISO 9001:2000 chú trọng hơn nữa đến khách hàng, các quá trình và cổ đông đã thúc đẩy nhanh hơn việc hội tụ các yếu tố hướng tới sự xuất sắc của tổ chức (organizational excellence)

Các đặc điểm bổ trợ cũng như là khác nhau giữa hai hệ thống này được liệt kê dưới đây:

• ISO 9001:2008 là các yêu cầu cơ bản mà tổ chức phải đáp ứng. Sự xuất sắc của tổ chức là sự tìm kiếm để có hiệu suất tập thể cao hơn.

• Thực chất của ISO 9001:2008 là đảm bảo chất lượng, thực chất của sự xuất sắc là các quy phạm thực hành về quản lý.

• Phương pháp tiếp cận của ISO 9001:2008 là sự phù hợp (với tiêu chuẩn), phương pháp của sự xuất sắc là hiệu suất.

• Phương pháp tiếp cận của ISO 9001: 2008 tạo nên ý thức về kỷ luật, sự xuất sắc truyền cho tổ chức sự thách thức, sự kích thích và cơ hội.

Trong một ngôi nhà tập thể, có thể ví ISO 9001:2008 giống như là sàn nhà còn EFQM Excellence Model chính là trần nhà. Mà chúng ta thì luôn cần có cả hai.

Đôi nét về EFQM

Tổ chức quản lý chất lượng châu Âu (EFQM) được thành lập từ năm 1988 theo sáng kiến của 14 tập đoàn hàng đầu của Châu Âu (Bosch, BT, BUll, Ciba-geigy, Dassault, electrolux, Fiat, KLM, Nestlé, Olovetti, Philips, Renault, Sulzer, Volkswagen) với sự ủng hộ của Uỷ ban Châu Âu.

Mục tiêu hướng tới của EFQM là phát triển một khung cải tiến chất lượng cho riêng Châu Âu giống như mô hình Malcolm Baldrige Model của Mỹ, Deming Prize của Nhật. Đây là hai mô hình giải thưởng đã được chứng minh cho thấy những tác dụng tích cực trong việc cải tiến chất lượng trong dịch vụ và sản xuất ở các công ty áp dụng.

European Model for Business Excellence, nay gọi là EFQM Excellence Model, đã được đưa ra từ năm 1991 như là một khung giúp cho việc tự đánh giá của tổ chức và là nền tảng xem xét việc gia nhập Giải thưởng Chất lượng Châu Âu (EQA).

Nhiệm vụ của EFQM là:

– thúc đẩy và hỗ trợ các tổ chức trên toàn Châu Âu tham gia vào hoạt động cải tiến với mục tiêu đạt được sự xuất sắc trong thoả mãn khách hàng, thoả mãn của người lao động, tác động tới kết quả kinh doanh và xã hội;

– hỗ trợ các nhà quản lý thúc đẩy quá trình biến Quản lý Chất lượng Toàn diện (TQM) thành một yếu tố quyết định để đạt được lợi thế cạnh tranh toàn cầu.

EFQM Excellence Model

Alain de Dommartin,

EFQM’s CEO

(Theo Management Systems, số 1,2/2003)